Suiker in het nieuws en onderwerp van gesprek. Maar hoe zit het nou echt met deze stof? Waar zit het in, wat doet het, wat is onzin en waar moet je wel voor oppassen?
Lees verder en doe de 3SIXTY5 suiker-quiz!
Bij 3SIXTY5 Personal Training is het een van onze missies om onwaarheden over gezondheid, afvallen en fitness te ontrafelen. Zonder dat we zure, nukkige betweters zijn overigens.
Onze focus ligt vooral op wat wel werkt en we doen het liefst zoveel mogelijk zaken die bewezen zijn door de wetenschap.
WAT IS SUIKER?
We leggen eerst even de absolute basis uit. Te getailleerd voor je? Scroll er langzaam doorheen.
Suiker is een soortnaam voor verschillende soorten enkelvoudige koolhydraten. Als suikermoleculen aan elkaar zitten, vormen ze koolhydraat structuren. Koolhydraten vind je in o.a. graanproducten, fruit, groente, pasta, zuivel, brood, aardappelen, peulvruchten en jawel, in frisdrank, snoep, koek en chips.
Vrijwel elk voedingsmiddel dat wij mensen consumeren bevat suikermoleculen.
Suiker komt in verschillende vormen, maar uiteindelijk zijn alle soorten opgebouwd uit drie stofjes: glucose, fructose en galactose. Deze worden ook wel enkelvoudige suikers (monosachariden) genoemd.
Glucose en fructose komen vooral voor in fruit, maar bijvoorbeeld ook in honing. Galactose zit vooral in melkproducten.
Deze drie enkelvoudige suikers kunnen samen een verbinding maken. Als zo’n verbinding uit twee van deze suikers bestaat, dan worden ze een disacharide genoemd:
Sacharose: glucose+fructose. Bekend als biet- of rietsuiker (de suiker die men in de koffie doet).
Glucose-fructosestroop: glucose+fructose.
Lactose: glucose+galactose. Bekend als melksuiker.
Maltose: glucose+glucose. Bekend als moutsuiker.
KOOLHYDRATEN
Dan heb je ook nog de complexe suikers. Ook wel koolhydraten of zetmeel genoemd. Deze bestaan uit lange ketens van glucosemoleculen.
Een koolhydraat is dus niets meer dan een heleboel suikermoleculen die aan elkaar vastzitten. Je vindt koolhydraten in bijvoorbeeld tarweproducten (pasta, brood, crackers, etc), aardappelen, groenten en bonen.
En dan hebben we nog lang niet alles gehad. Het punt is: zie je dat alles waar koolhydraten in zitten, opgebouwd is uit één of meerdere van dezelfde stofjes? Glucose, fructose en galactose. Die drie zijn de absolute basis van alle suikers.
Een koolhydraat is dus niets meer dan een heleboel suikermoleculen die aan elkaar vastzitten.
WAT DOET ONS LIJF ERMEE?
Suikers worden in onze darmen opgenomen in de bloedbaan door microscopisch kleine gaatjes in onze darmwand. Er past maar 1 suikermolecuul door zo’n gaatje, vandaar dat ons lijf eerst alle koolhydraat-ketens moet losknippen tot enkelvoudige suikermoleculen.
En dat losknippen noemen we het ‘verteren’ van voedsel. Onze spijsvertering doet dat overigens niet alleen met koolhydraten, maar ook met eiwitten en vetten.
Zit er in een appel net zoveel suiker als in een aardbeien-lolly?
Ons lijf breekt alle koolhydraten dus op dezelfde manier af. Meervoudige suikers (koolhydraten) langzamer dan enkelvoudige suikers, dat maakt dat suikers uit bijvoorbeeld wortels geleidelijker in je bloedbaan komen dat suiker uit een aardbeien-lolly.
In een lolly zitten uitsluitend losse, enkelvoudige suikermoleculen, dus die kunnen direct door je darmwand. De koolhydraten uit wortels moeten eerst worden losgeknipt van elkaar. Dat gaat niet ineens, daar hebben je darmen tijd voor nodig. Vandaar dat het geleidelijker in je bloed komt.
In een appel zitten net zoveel grammen suiker (14) als in een Chupa Chup Cola lolly.
Uiteindelijk komt alles als glucose (suiker) in onze bloedbaan terecht. Suiker uit havermout, rijst, melk, fruit, pizza of snoep? Allemaal verschillende producten, maar de suiker erin is voor je lichaam precies hetzelfde.
BAKSTENEN
Vergelijk het met de bakstenen waar gebouwen van zijn gemaakt. Het ene gebouw is een stadshuis, het andere is een woonhuis en verderop staat een winkelcentrum. Op het oog drie verschillende constructies, maar uiteindelijk zijn deze allemaal opgebouwd uit dezelfde bakstenen. Zo is dat bij voeding niet anders.
Het klinkt misschien vreemd dat suiker uit M&M’s of uit havermout voor je lichaam precies hetzelfde is (glucose), maar het is toch echt zo. Het ene gram suiker behandelt je lichaam niet anders dan het andere.
Op ons Expert Blog helpen we je met de echte informatie over afvallen en gezondheid, training en we publiceren regelmatig heerlijke healthy recepten.
Het grote verschil zit in de keten. In M&M’s zitten allemaal losse suikermoleculen die meteen door je lijf worden opgenomen. Hierdoor komt alle suiker direct in je bloed. De suikers uit havermout worden beetje voor beetje verteerd, waardoor je over een langere periode de suikermoleculen in je bloedbaan krijgt en er dus langduriger energie van krijgt.
Daarnaast bevat havermout nog veel meer goede stoffen als vitamines, mineralen en vezels. Die zitten natuurlijk niet in M&M’s.
De snelheid waarmee koolhydraatketens worden afgebroken wordt ook wel de Glykemische index genoemd.
IS HET MOGELIJK OM SUIKERVRIJ TE ETEN?
‘Suikervrij’ eten is hip, maar feitelijk is dat onmogelijk. Zoals je hierboven leest kan je dan bijna niets meer eten, omdat vrijwel alle voedingsmiddelen koolhydraten bevatten.
Wat met een ‘suikervrij’ dieet bedoeld wordt, is dat men niets meer eet met toegevoegde suikers. Dat is natuurlijk een goede keuze op het gebied van gezondheid en vetpercentage, maar hopelijk snap je nu dat je nooit ‘suikervrij’ eet.
Eet zo min mogelijk toegevoegde suikers. Vaak bevatten bewerkte producten extra suikers. Die leveren extra calorieën, welke kunnen bijdragen aan overgewicht. Deze mijden vinden wij een heel verstandige keuze, maar stop alsjeblieft met vertellen dat je suikervrij eet.
Be good,
3SIXTY5 Personal Training